

काठमाडौं । हरेक वर्ष कार्तिक महिनाको औसीको दिन दीपावली पर्व मनाइन्छ । यस अवसरमा सबै भक्तहरूले देवी लक्ष्मीसँगै श्री गणेशको पूजा गर्छन्। तर, लक्ष्मीको साथमा गणेशको पूजा गर्नुको कारण के हो र ऋद्धि-सिद्धिको महत्व के हो भन्ने कुरा कमैलाई थाहा छ । यसका साथै दीपावली पूजामा किन हुन्छ शुभ लाभको उल्लेख ?
लक्ष्मी माताको पूजाको महत्व
धार्मिक मान्यताअनुसार कार्तिक मासको कृष्ण पक्षको अमावस्याका दिन समुन्द्र मन्थनबाट लक्ष्मीको आगमन भएको हो । अर्को परम्पराअनुसार यस दिनलाई लक्ष्मीको जन्म दिन मानिन्छ। धेरै ठाउँमा लक्ष्मीको जन्म दिन मनाउने चलन छ । भारतीय क्यालेन्डरका अनुसार १४ मानुसको समाप्तिपछि दीपावलीको दिनबाट विनाश, पुनर्निर्माण र नव सृष्टि सुरु भएको थियो । नवारम्भका कारण कार्तिक अमावस्यालाई कालरात्रि पनि भनिन्छ। जीवदानव तन्त्रमा कालरात्रिलाई शक्ति रात्रि भनिएको छ । कालरात्रिलाई शत्रुको नाश गर्ने र शुभ र सुख र समृद्धिको प्रतीक पनि मानिन्छ।
दीपावलीमा गणेश र लक्ष्मी माताको पूजा
भगवान गणेश र माता लक्ष्मीको पूजाको महत्व अपार छ। ऐश्वर्य र सम्पन्नताकी देवी मानिने माता लक्ष्मीसँगै गणेशको पनि पूजा गर्न आवश्यक छ । भगवान गणेश बुद्धि र विवेकको प्रतीक हुन्, र यी गुणहरू बिना धन प्राप्त गर्न गाह्रो छ। लक्ष्मी माताको कृपाले मात्र मानिसले ऐश्वर्य र समृद्धि प्राप्त गर्छ। देवी लक्ष्मीको जन्म पानीबाट भएको थियो, र पानीको तरलताले लक्ष्मीको प्रकृतिलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ, जो कहिल्यै रहँदैनन्। लक्ष्मीलाई सम्हाल्न बुद्धि र विवेक चाहिन्छ। त्यसैले दीपावलीको अवसरमा लक्ष्मीसँगै गणेशको पनि पूजा गरिन्छ, जसले गर्दा धनसँगै बुद्धि पनि प्राप्त हुन्छ । भनिन्छ, जब लक्ष्मी आउँछिन् तब उनको चमकमा मानिसको विवेक गुम्छ, जसका कारण उसले सही निर्णय लिन सक्दैन । त्यसैले लक्ष्मीको साथमा भगवान गणेशको पूजा गर्नु अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण छ।