काठमाडौं खबर 
अशोज २८, २०८१ के तपाईं अप्पर डोल्पा नेपालको टाढाको र एकान्त भूमि हेर्दा आफ्नो मनमा मिठासपूर्ण क्षणको विकास लागि तयार हुनुहुन्छ ? धेरैलाई शे-फोक्सुन्डो तालको जादुई आभाको बारेमा त जानकारी छ नै होला । अद्भुत जीवनशैली र संस्कृतिहरूको संसार अन्वेषण गर्ने बारेमा धेरैलाई इच्छा भएकै हुनुपर्छ । कल्पना गर्नुहोस् कि तपाईं सहरको जीवनबाट टाढा, हल्ला र दौडधुपबाट अलग हुनुहुन्छ । व्यस्त सहरमा, शान्तिको पलको लागि एक पटक तिर्सना हुन्छ। तर डोल्पोमा तपाईं शान्ति र एकान्तलाई अँगाल्न मौका माग्नुपर्दैन; यो सजिलै उपलब्ध छ। आउनुहोस्, ती रोचक तथ्यहरू पत्ता लगाऔं जसले अप्पर डोल्पोलाई एक असाधारण गन्तव्य बनाउँछ।
शान्तिपूर्ण प्रकृतिसँगको साहसिक यात्रा
यो एकान्त हिमालयन जंगलको साहसिक यात्राले तपाईंलाई यसको शान्तिपूर्ण प्रकृतिसँग रूपान्तरण अनुभव प्रदान गर्छ। यदि तपाईं आधुनिक समाजको हल्ला र ध्यान भंगताबाट अलग हुन चाहनुहुन्छ भने, डोल्पो तपाईंको योग्य स्थान हो। यदि तपाईंलाई डोल्पो कहाँ अवस्थित छ र यसको महत्व के छ भन्ने सोचिरहनु भएको छ वा अप्पर डोल्पो ट्रेकमा रुचि छ भने यसमा तपाईंलाई जानकारी योग्य विषयवस्तु भेट्न सक्नुहुनेछ ।
अप्पर डोल्पोको संक्षिप्त परिचय
अप्पर डोल्पो, जुन नेपालको लुकेको “शांग्री ला” भनेर चिनिन्छ, उच्च हिमाली क्षेत्रमा पर्छ, जुन उत्तरपश्चिम नेपालको ट्रान्स-हिमालयन क्षेत्रमा शे-फोक्सुन्डो राष्ट्रिय निकुञ्जभित्र पर्दछ। शे-फोक्सुन्डो राष्ट्रिय निकुञ्ज ३५५५ वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफलमा फैलिएको छ र १९८४ मा एक अद्वितीय ट्रान्स-हिमालयन पारिस्थितिकी तन्त्रलाई सुरक्षित गर्न स्थापना गरिएको थियो, जसमा विविध प्रकारका वनस्पति र जीव जन्तुहरू पाइन्छन्।
अद्वितीय संस्कृति र प्राकृतिक सौन्दर्य
अप्पर डोल्पो आफ्नो अनौठो संस्कृति, मनमोहक प्राकृतिक सौन्दर्य, र पुरातन परम्पराहरूको लागि प्रसिद्ध छ। यहाँको हिमाली पहाडहरूले घेरिएको क्षेत्रमा लुकेको हिउँ चितुवा, टिबेटी वंशका मानिसहरूको बसोबास र परम्परागत जीवनशैली पाइन्छ। यहाँ पुग्न चुनौतीपूर्ण भए पनि आगन्तुकहरूले अद्वितीय संस्कृति, हिमाली सौन्दर्य र अनौठो पदयात्रा अनुभव पाउँछन्।
फोक्सुन्डो ताल
अप्पर डोल्पोमा रहेको फोक्सुन्डो ताल नेपालकै सबैभन्दा गहिरो ताल हो, जसको गहिराई १४५ मिटर छ। यसको चम्किलो निलो पानी र आसपासका पहाडी ढिस्काहरूले यसलाई एकदमै जादुई देखिन्छ। यस तालले स्थानीय बौद्ध र बोन समुदायहरूको लागि आध्यात्मिक महत्व राख्छ।
टिबेटी संस्कृति
अप्पर डोल्पो मुख्यतः टिबेटी संस्कृति र भाषा बोल्ने समुदायले बसोबास गर्ने ठाउँ हो। यहाँका डोल्पालीहरू अर्ध-घुमन्ते जीवनशैली अपनाएका छन् र उनीहरूको अनौठो र पुरानो संस्कृति छ। यसले अप्पर डोल्पोलाई अन्य स्थानहरूभन्दा अलग बनाउँछ। यहाँको संस्कृति र परम्पराहरू यस क्षेत्रको मुख्य आकर्षण हुन्।
दुर्लभ वन्यजन्तु
अप्पर डोल्पो न केवल सांस्कृतिक रूपमा अनौठो छ, तर यसमा जैव विविधता पनि धनी छ। शे-फोक्सुन्डो राष्ट्रिय निकुञ्ज हिमाली थार, कस्तूरी हरिण, हिउँ चितुवा, र हिमाली भालुजस्ता दुर्लभ जनावरहरूको वासस्थान हो। साथै, यहाँ २०० भन्दा बढी प्रजातिका चरा पाइन्छन् जसमा हिमाली मोनाल, बाघ गिद्ध, र हिमाली ग्रिफनजस्ता चरा समावेश छन्। यो लुकेको क्षेत्र, यसको सांस्कृतिक धरोहर, प्राकृतिक सौन्दर्य र जैविक विविधताले भरिएको डोल्पो एउटा अद्भूत गन्तव्य हो।
माथिल्लो डोल्पोको संस्कृति र अभ्यास।
माथिल्लो डोल्पो साँस्कृतिक दृष्टिले रमणीय क्षेत्र हो जहाँ डोल्पो जनताको बसोबास छ । यी मानिसहरू तिब्बती बुद्ध धर्मको पालना गर्छन् र तिनीहरूको छुट्टै जीवन शैली छ। माथिल्लो डोल्पो साँस्कृतिक अन्वेषण तपाईको बकेट लिस्टमा हुनु आवश्यक छ यदि तपाई नेपालमा अद्वितीय र फरक सांस्कृतिक विसर्जन खोज्दै हुनुहुन्छ भने। माथिल्लो डोल्पो क्षेत्रको संस्कृति र अभ्यासका केही पक्षहरू हेरौं ।
धर्म र अध्यात्म:
माथिल्लो डोल्पोका मानिसहरूको जीवनमा तिब्बती बौद्ध धर्मले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। मठहरू, (गोम्पास) बौद्ध स्तूप, र बौद्ध मणि पर्खाल र आकर्षक परिदृश्यहरू, धार्मिक गतिविधि र शिक्षाको लागि महत्त्वपूर्ण केन्द्रको रूपमा सेवा गर्दछ। स्थानीय बासिन्दाहरू धार्मिक चाडपर्व र अनुष्ठानहरूमा सक्रिय रूपमा सहभागी हुन्छन्, जुन उनीहरूको सांस्कृतिक पहिचानको अभिन्न अंग हो। माथिल्लो डोल्पोमा आध्यात्मिक अभ्यासहरू पुरातन बोन परम्परामा गहिरो जरा गाडिएका छन् ।
भाषा र सञ्चार:
डोल्पोवासीहरू मुख्यतया तिब्बती भाषा डोल्पो बोल्छन्। क्षेत्रको पृथकताको कारण, भाषाले यसको शुद्धता कायम राखेको छ र बहुसंख्यक जनताले बोल्छन्। डोल्पो भाषाले यस क्षेत्रको सांस्कृतिक विशिष्टतामा योगदान पुर्याउँछ, यसका बोल्नेहरूमा समुदाय र पहिचानको बलियो भावनालाई सुदृढ पार्छ।
घुमन्ते जीवनशैली:
परम्परागत डोल्पो समाजमा घुमन्ते समुदायको बलियो प्रभाव छ । धेरै परिवारहरूले ट्रान्सह्युमन्स अभ्यास गर्छन्, गर्मीमा उच्च-उचाइ चर्ने क्षेत्रहरू र जाडोमा तल्लो उपत्यकाहरू बीच पशुधनको मौसमी स्थानान्तरण समावेश गर्ने परम्परागत जीवनशैली। यो अभ्यास जटिल रूपमा प्राकृतिक स्रोतहरूको उपलब्धतासँग जोडिएको छ।
चाडपर्व र उत्सवहरू:
माथिल्लो डोल्पोको सांस्कृतिक परिवेशमा चाडपर्वको ठूलो महत्व छ । सबैभन्दा उल्लेखनीय चाड वार्षिक शे गोम्पा महोत्सव हो, जसले टाढा टाढाबाट तीर्थयात्रीहरूलाई आकर्षित गर्दछ। यस कार्यक्रमको समयमा, मुखौटे नृत्य, धार्मिक समारोह, र प्रदर्शनहरू हुन्छन्, आध्यात्मिक शिक्षा र पौराणिक घटनाहरूको प्रतीक। चाडपर्वहरूले साम्प्रदायिक उत्सव, सामाजिक बन्धन सुदृढ गर्ने र सांस्कृतिक सम्पदा व्यक्त गर्ने समयको रूपमा सेवा गर्दछ।