काठमाडौं । बंगलादेशमा आरक्षणविरुद्धको हिंसा जारी छ र यस हिंसामा हालसम्म ३९ जनाको मृत्यु भइसकेको छ । बंगलादेशमा बिहीबार ठूलो मात्रामा हिंसा भएको थियो जब प्रदर्शनकारीहरूले ढाकामा राज्य टिभीको मुख्यालयमा आगजनी गरे र मुख्यालयमा पार्क गरिएका धेरै सवारी साधनहरू पनि नष्ट गरे। वास्तवमा, एक दिन अघि अर्थात् बुधबार नै बंगलादेशको सरकारी टिभी बीटीभीले प्रधानमन्त्री शेख हसिनाको अन्तर्वार्ता लिएको थियो । बंगलादेशमा प्रदर्शनकारीहरू आरक्षण अन्त्य गर्ने आफ्नो मागमा अडिग छन्। शेख हसिना सरकारले हिंसालाई ध्यानमा राख्दै देशका सबै विद्यालय र विश्वविद्यालय अनिश्चितकालका लागि बन्द गर्ने आदेश दिएको छ । साथै स्थितिलाई नियन्त्रण गर्न कडा सुरक्षा व्यवस्था गर्न निर्देशन दिइएको छ ।
मृत्यु हुनेको संख्या ३९ पुगेको छ
बंगलादेशमा जारी हिंसामा मृत्यु हुनेको संख्या ३९ पुगेको छ । हिंसा अहिले देशका धेरै शहरहरूमा फैलिएको छ। संयुक्त राष्ट्रसंघले पनि यसप्रति चिन्ता व्यक्त गर्दै शान्ति कायम गर्न अपिल गरेको छ । बंगलादेशमा आरक्षण विरुद्धको प्रदर्शन हिंसात्मक बनेको छ र अब सत्तारुढ अवामी लिग पार्टीका समर्थकहरू पनि यसमा सामेल भएका छन्। यसअघि जहाँ सुरक्षाकर्मी र विद्यार्थी आमनेसामने भएका थिए, अहिले सरकारको समर्थनमा अवामी लिगका समर्थकहरुले पनि विद्यार्थीसँग झडप गरेका छन्, जसका कारण बंगलादेशमा अराजकताको माहौल छ र कानून व्यवस्था पूर्णरुपमा भत्किएको छ ।
बंगलादेश हिंसाको कारण के हो?
बंगलादेश सन् १९७१ मा स्वतन्त्र भएको थियो । बंगलादेशमा स्वतन्त्रतादेखि नै आरक्षण प्रणाली लागू छ। यसअन्तर्गत स्वतन्त्रता सेनानीका सन्तानलाई ३० प्रतिशत, पिछडिएका जिल्लाका युवालाई १० प्रतिशत, महिलालाई १० प्रतिशत, अल्पसंख्यकलाई ५ प्रतिशत र अपाङ्गता भएकालाई एक प्रतिशत आरक्षणको व्यवस्था गरिएको थियो । यसरी बंगलादेशमा सरकारी जागिरमा ५६ प्रतिशत आरक्षण थियो। सन् २०१८ मा बंगलादेशका युवाहरूले यस आरक्षणको विरोधमा प्रदर्शन गरेका थिए। केही महिनाको आन्दोलनपछि बंगलादेश सरकारले आरक्षण अन्त्य गरेको घोषणा गरेको छ ।
गत महिना, जुन ५ मा, बंगलादेशको सर्वोच्च अदालतले देशमा पुरानो आरक्षण प्रणाली पुन: लागू गर्न आदेश दिएको थियो। शेख हसिना सरकारले सर्वोच्च अदालतको फैसलाविरुद्ध अपिल पनि गरेको थियो तर सर्वोच्चले उक्त आदेशलाई कायम राखेको थियो। यसले गर्दा विद्यार्थीहरु आक्रोशित भएका छन् र उनीहरुले विरोध गर्न थालेका छन् । बंगलादेशका विश्वविद्यालयबाट सुरु भएको यो विरोध अहिले हिंसामा परिणत भएको छ ।
शेख हसिनाको अन्तर्वार्ताको प्रसारणपछि हिंसा भड्कियो
बुधबार, प्रधानमन्त्री शेख हसिनाले सरकारी टिभी बीटीभीसँगको अन्तर्वार्तामा जनतालाई कानून र व्यवस्था पालना गर्न अपील गरे र प्रदर्शनकारीहरूको मृत्युमा शोक पनि व्यक्त गरे। प्रधानमन्त्रीले प्रदर्शनकारीको मृत्युको न्यायिक छानबिनको कुरा गरे तर यसका बाबजुद पनि बंगलादेशमा हिंसा जारी छ र बिहीबार हिंसाका घटनामा वृद्धि भएको देखिएको छ । प्रहरीले प्रदर्शनकारीलाई नियन्त्रणमा लिन रबरको गोली र अश्रुग्यास प्रहार गरे पनि यसले आन्दोलनकारीको आक्रोश झनै बढाएको छ । बिहीबार मात्रै भएको हिंसामा करिब २५ प्रदर्शनकारीको मृत्यु भएको बताइएको छ । मृत्यु हुनेमा धेरैजसो प्रहरीको गोली लागि परेका छन् ।
बंगलादेशको राजधानी ढाकालगायत देशका धेरै सहरमा हिंसा भड्किएको छ । आन्दोलनकारीहरूले आरक्षणका कारण बंगलादेशको स्वतन्त्रता संग्राममा भाग लिनेहरूका धेरै बच्चाहरू निजामती सेवामा छनोट भएको बताउँछन्। यो वर्ग सामान्यतया शेख हसिना सरकारको समर्थक मानिन्छ। यसै कारणले गर्दा शेख हसिना सरकारका समर्थक कर्मचारीतन्त्रमा बहुसंख्यक जनता रहेको र त्यसकारण देशका अधिकांश संस्थान सरकार समर्थकको कब्जामा रहेको आन्दोलनकारीहरुको भनाइ छ ।